"Tôi nghe như vầy" chính là đáp án của Ðức Phật cho một trong bốn vấn đề mà Tôn Giả A Nan đã thỉnh vấn trước khi Phật nhập Niết Bàn. Lúc bấy giờ, sau khi hay tin Ðức Phật Thích Ca Mâu Ni sắp nhập Niết Bàn, Tôn Giả A Nan khóc đến nỗi đầu váng mắt hoa, tâm trí bấn loạn, quên bẵng hết mọi việc. Trong khi đó, Tôn Giả A Na Luật, nhục nhãn tuy không còn song Thiên Nhãn rất sáng tỏ, thì lại hết sức trầm tĩnh; Ngài căn dặn Tôn Giả A Nan phải thỉnh vấn Phật về bốn việc:
- Thứ nhất, khi kết tập kinh điển, mở đầu văn kinh nên dùng chữ gì làm tiêu biểu cho tất cả kinh tạng;
- Thứ hai, khi Phật còn tại thế thì các đệ tử đều an trú cùng một nơi với Phật, vậy sau khi Phật nhập Niết Bàn thì họ phải sống với ai;
- Thứ ba, khi Phật còn trụ thế thì Phật là Thầy, vậy sau khi Phật nhập Niết Bàn thì nên tôn ai làm Thầy;
- Thứ tư, nên đối phó như thế nào với các Tỳ Kheo có tánh tình xấu ác?
Khi ấy, Ðức Phật trả lời rằng:
- Thứ nhất, khi kết tập kinh tạng, hãy dùng bốn chữ "Tôi nghe như vầy" (Như thị ngã văn) để mở đầu cho tất cả các bộ kinh;
- Thứ hai, hãy nương theo Tứ Niệm Xứ mà an trú. Tứ Niệm Xứ chính là Thân, Thọ, Tâm và Pháp - quán thân bất tịnh, quán thọ thị khổ, quán tâm vô thường, quán pháp vô ngã;
- Thứ ba, khi Phật còn tại thế thì Ðức Phật là Thầy; Phật nhập Niết Bàn rồi thì lấy Ba La Ðề Mộc Xoa (Giới) làm Thầy - đây là Thầy của tất cả Tỳ Kheo và Tỳ Kheo Ni;
- Thứ tư, hãy dùng phương pháp "mặc tẫn" để đối phó với các Tỳ Kheo tánh ác. "Mặc" nghĩa là làm thinh, không nói chuyện với họ; còn "tẫn" là làm lơ, không để ý đến họ nữa.
- Thứ nhất, khi kết tập kinh điển, mở đầu văn kinh nên dùng chữ gì làm tiêu biểu cho tất cả kinh tạng;
- Thứ hai, khi Phật còn tại thế thì các đệ tử đều an trú cùng một nơi với Phật, vậy sau khi Phật nhập Niết Bàn thì họ phải sống với ai;
- Thứ ba, khi Phật còn trụ thế thì Phật là Thầy, vậy sau khi Phật nhập Niết Bàn thì nên tôn ai làm Thầy;
- Thứ tư, nên đối phó như thế nào với các Tỳ Kheo có tánh tình xấu ác?
Khi ấy, Ðức Phật trả lời rằng:
- Thứ nhất, khi kết tập kinh tạng, hãy dùng bốn chữ "Tôi nghe như vầy" (Như thị ngã văn) để mở đầu cho tất cả các bộ kinh;
- Thứ hai, hãy nương theo Tứ Niệm Xứ mà an trú. Tứ Niệm Xứ chính là Thân, Thọ, Tâm và Pháp - quán thân bất tịnh, quán thọ thị khổ, quán tâm vô thường, quán pháp vô ngã;
- Thứ ba, khi Phật còn tại thế thì Ðức Phật là Thầy; Phật nhập Niết Bàn rồi thì lấy Ba La Ðề Mộc Xoa (Giới) làm Thầy - đây là Thầy của tất cả Tỳ Kheo và Tỳ Kheo Ni;
- Thứ tư, hãy dùng phương pháp "mặc tẫn" để đối phó với các Tỳ Kheo tánh ác. "Mặc" nghĩa là làm thinh, không nói chuyện với họ; còn "tẫn" là làm lơ, không để ý đến họ nữa.
2.
Và đức Phật cũng đã gửi gấm trong kinh Pháp Cú cho những bạn đang an trú trong Tứ Niệm Xứ...
320. Như voi giữa chiến địa, kháng cự mọi cung tên, ta chịu đựng hủy báng, ác giới biết bao người.
329. Nếu không gặp bạn trí, cẩn trọng, sống hiền lành, nên như vua từ bỏ vương quốc bị xâm lăng. Hãy sống đời đơn độc, như voi giữa rừng xanh.
330. Thà sống cảnh cô đơn, hơn bạn bè kẻ ngốc, Sống lẻ loi đơn độc, không gây nghiệp ác hành. Như voi giữa rừng xanh, thênh thang vô tư lự.
... vì ít người có thể thông cảm những diễn biến nội tâm đang xảy ra trong bạn. Với cán cân bình thường của xã hội, ta có thể bị đánh giá là người vô tâm, kỳ quặc, hoặc "ba phải" trong mắt họ, vì ta không còn thị phi. Chuyện này cũng bình thường thôi. Cái khó của người tu tại gia là thế, sau khi hài hòa được với sự cô độc, có cơ hội an trú trong Tứ Niệm Xứ, hành trình của ta và hương hoa của nó chỉ riêng ta biết.
3.
Tôi nhớ mang máng trong quyển sách nào đó viết về đời sống của người Tây Tạng, là họ có truyền thống rửa sạch chén bát trước khi đi ngủ. Đó là cách họ chuẩn bị cho cái chết nhẹ nhàng không còn điều gì phải trăn trở. Tôi thấy đó là hành động đẹp, và bắt chước thực hiện nó trong suốt mười mấy năm qua.
Bây giờ, tôi được nhìn ra thêm được với kinh nghiệm bản thân vào những ngày gần đây, nếu ta để bát đĩa còn sót lại đồ ăn thức uống qua đêm, loài kiến sẽ tìm đến bâu vào. Vô tình hay tác ý, ta sẽ hại chúng bằng cách này hay cách kia. Và hành động đó đã là phạm vào giới sát sinh trong đạo Phật.
Tạm thời, lấy chuyện hút thuốc lá làm thí dụ nhé!
Tôi đang tạo nghiệp nghiện và chẳng ai ngoài chính mình sẽ phải đối diện nó trong giờ phút lâm chung, hoặc đối diện nó được hiện tiền qua hình thức bịnh ung thư. Nghiệp lớn lắm (lớn hơn ta tưởng), vì đó là cộng nghiệp. Cho dù hành động hút thuốc là sự lựa chọn rất riêng tư. Ta không thể cấm đoán tha nhân sở thích đó, và những con buôn lớn nhỏ đang trục lợi với bao nhiêu nhãn hiệu và quảng cáo đầy rẫy khắp chốn. Họ còn bán khi ta còn nhu cầu đó. Chuyện hiển nhiên thôi mà!
Bây giờ, tôi được nhìn ra thêm được với kinh nghiệm bản thân vào những ngày gần đây, nếu ta để bát đĩa còn sót lại đồ ăn thức uống qua đêm, loài kiến sẽ tìm đến bâu vào. Vô tình hay tác ý, ta sẽ hại chúng bằng cách này hay cách kia. Và hành động đó đã là phạm vào giới sát sinh trong đạo Phật.
Tạm thời, lấy chuyện hút thuốc lá làm thí dụ nhé!
Tôi đang tạo nghiệp nghiện và chẳng ai ngoài chính mình sẽ phải đối diện nó trong giờ phút lâm chung, hoặc đối diện nó được hiện tiền qua hình thức bịnh ung thư. Nghiệp lớn lắm (lớn hơn ta tưởng), vì đó là cộng nghiệp. Cho dù hành động hút thuốc là sự lựa chọn rất riêng tư. Ta không thể cấm đoán tha nhân sở thích đó, và những con buôn lớn nhỏ đang trục lợi với bao nhiêu nhãn hiệu và quảng cáo đầy rẫy khắp chốn. Họ còn bán khi ta còn nhu cầu đó. Chuyện hiển nhiên thôi mà!
